Kukułka szerokolistna (storczyk szerokolistny) Dactylorrhiza majalis (Rchb.) P. F. Hunt & Summerh., syn. Orchis latifolia L.
Storczykowate (Orchidaceae)
Bylina o podziemnej, dłoniastej, 3-4-dzielnej bulwie i łodydze sztywnej, dętej, nieco kanciastej, górą fioletowobrązowawej, długości 10-90 cm. Liście lancetowate do jajowatych, długości 4-25 cm i szerokości 0,5-6 cm, pochwiasto obejmujące lodygę; blaszka liściowa na górnej powierzchni często z purpurowobrunatnymi plamami. Kwiaty obupłciowe, grzbieciste, czerwono lub różowo zabarwione, umieszczone w kątach lancetowatych, ostrych, łukowato wygiętych przysadek długości 2–3 cm, zebrane w zbity, wielokwiatowy, kłosowaty kwiatostan długości 312 cm. Okwiat 6-listkowy, w dwóch okółkach. Listki okółka zewnętrznego i dwa boczne okółka wewnętrznego jajowato lancetowate, różowe do fioletowych. Jeden listek wewnętrznego okółka przekształcony w trójłatkową warżkę, długości 6–12 mm i szerokości 9–14 mm, z której wyrasta ostroga; warżka czerwona do fioletowej z ciemnymi liniami i plamkami, łatka środkowa dłuższa od bocznych, języczkowata, tępa, łatki boczne większe, rombowate, karbowane; ostroga stożkowato wałkowata, tępa, różowofioletowa, długości 5–12 mm. Warżka i ostroga początkowo skierowane do góry, potem w wyniku skręcenia zalążni o 180° pochylają się ku dołowi. Jeden płodny pręcik zrośnięty z szyjką słupka w prętosłup długości 45 mm, słupek o łukowato wygiętej zalążni, barwy zielonkawej do fioletowej. Owocami są beczułkowate torebki długości do 15 mm.
Kwitnienie: V-VI.
Występowanie w Polsce i siedlisko: w całym kraju. Wilgotne, zatorfione laki, torfowiska niskie, zwłaszcza eutroficzne młaki niskoturzycowe. Gatunek charakterystyczny zespołu Juncetum subnodulosi.
Uwaga! Gatunek objęty ochroną częściową.
